Pytanie:
Czy certyfikaty potwierdzające nabycie umiejętności przez pracowników mogą być im odebrane po ustaniu stosunku pracy? W jaki sposób pracodawca może chronić się przed rezygnacją z pracy przez pracowników, którzy podnieśli swoje kwalifikacje?
Odpowiedź:
Pracodawca umożliwiający podnoszenie kwalifikacji zawodowych swoich pracowników, w szczególności poprzez finansowanie wszelkiego rodzaju form dokształcania może zobowiązać pracownika do pozostawania w stosunku pracy po uzyskaniu określonych umiejętności.
W przypadku, gdy pracodawca zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, należy zawrzeć z zainteresowanym pracownikiem umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki związane z podjętą formą dokształcania. Obowiązek ten wynika wprost z art. 103 (4) Kodeksu pracy, zgodnie z którym:
„§ 1. Pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę zawiera się na piśmie.
§ 2. Umowa, o której mowa w § 1, nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy niniejszego rozdziału.
§ 3. Nie ma obowiązku zawarcia umowy, o której mowa w § 1, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.”
W takiej umowie określa się m.in. kwestie związane z finansowaniem podnoszenia przez pracownika kwalifikacji zawodowych, a także zakreśla się okres, w którym pracownik będzie zobowiązany do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu szkolenia (okres ten nie może być jednak dłuższy niż 3 lata).
Należy także podkreślić, iż dokumenty potwierdzające nabyte przez pracownika umiejętności (dyplomy, certyfikaty, świadectwa etc.) jako wystawione na konkretną osobę – konkretnego pracownika stanowią jego własność. Nie ma zatem podstaw by zostały mu one odebrane przez pracodawcę. Uzasadnienia nie mogłaby także znaleźć sytuacja, w której pracodawca mógłby wydawać wspomniane dokumenty jedynie w razie potrzeby (związanej np. z audytem) oraz by nie zwracał ich pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.
