Pytanie:
Czy w zakładzie pracy posiadającym dwa oddziały (dwie lokalizacje produkcyjne, które podlegają pod jednego pracodawcę możliwe jest powołanie dwóch zakładowych społecznych inspektorów pracy?
Odpowiedź:
Zgodnie z art. 3 ustawy o społecznej inspekcji pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz.567):
„1. Społeczną inspekcję pracy w zakładzie pracy tworzą:
1) zakładowy społeczny inspektor pracy – dla całego zakładu pracy;
2) oddziałowi (wydziałowi) społeczni inspektorzy pracy – dla poszczególnych oddziałów (wydziałów);
3) grupowi społeczni inspektorzy pracy – dla komórek organizacyjnych oddziałów (wydziałów).
2. Zakładowe organizacje związkowe dostosowują organizację społecznej inspekcji pracy do potrzeb wynikających ze struktury zakładu pracy.”
Wobec tego, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu zakładowy społeczny inspektor pracy w zakładzie pracy może zostać wybrany tylko jeden. Natomiast pozostali (oddziałowi i grupowi) inspektorzy pracy powoływani są w takiej liczbie jaka w ocenie związków zawodowych odpowiada strukturze danego zakładu. Ustawa nie wprowadza tu limitu społecznych inspektorów pracy mogących funkcjonować u pracodawcy.
Jednak Państwowa Inspekcja Pracy wskazuje, iż w przypadku posiadania przez pracodawcę dwóch lokalizacji zakładu pracy w każdym z nich związki zawodowe mogą w wewnętrznych regulacjach wskazać na konieczność powołania dwóch zakładowych inspektorów pracy, po jednym dla każdej z lokalizacji.
Podkreślić bowiem należy, iż wedle dominującej wykładni art.3 Kodeksu pracy, zakład pracy należy utożsamiać z kompleksem majątkowym złożonym z nieruchomości i maszyn, a także dóbr niematerialnych zorganizowanych w celu wykonywania danej działalności, nie zaś jako podmiot zatrudniający (pracodawca). Wobec tego, mimo iż dwa zakłady z oddzielną lokalizacją mają tego samego pracodawcę, to Państwowa Inspekcja Pracy dla potrzeb Społecznej Inspekcji Pracy uważa je za dwa oddzielne zakłady pracy.
Wobec powyższego jeśli zakładowa organizacja związkowa wskaże (wskazuje) na konieczność powołania w każdym z zakładów zakładowego społecznego inspektora pracy to może takich inspektorów powołać.
Z prawnego punktu widzenia w praktyce stosowane są (i prawnie dopuszczalne) różne rodzaje wykładni przepisów prawnych. Obok wykładni literalnej może być także stosowana wykładnia celowościowa i z taką w tym przypadku ze strony Państwowej Inspekcji Pracy mamy do czynienia. Biorąc pod uwagę cel regulacji ustawowej ciężko skutecznie podważać przyjęcie takiej interpretacji.
